Uit Geldermalsen en Meteren - Oorlogsslachtoffers uit Betuwe-West

Inwoners uit gemeente West Betuwe in Duitse dienst

Vermeldenswaard is het feit dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog ook drie in de gemeente Geldermalsen geboren 'jongens' in Duitse dienst zijn omgekomen. Twee daarvan hebben een foute keuze gemaakt, evenals enkele andere inwoners uit deze gemeente, die in de jaren vijftig echter weer hun Nederlanderschap hebben teruggekregen. Zij geloofden in een ideologie die verwerpelijk was. Het zal mogelijk mensen kwetsen de namen van hen te lezen. De webmaster heeft echter gemeend dat in een historisch document hun namen niet mochten ontbreken. Doordat zij deel uitmaakten van het Duitse leger, worden zij vanzelfsprekend niet erkend als oorlogsslachtoffer. Wie in vreemde krijgsdienst gaat en daarbij het leven laat, is toch een ander soort slachtoffer dan degene die niet actief vecht, maar wel het leven laat als gevolg van oorlogsgeweld dat van buiten komt.
Zo veel jaren na het einde van de Tweede Wereldoorlog moet het volgens de webmaster toch mogelijk  zijn, althans laat ik het proberen, om tot verzoening te komen met het verleden. In deze kwestie houd ik echter terdege rekening met de gevoelens en standpunten van familieleden van omgekomen inwoners uit de gemeente Geldermalsen. Iemand beschreef dit onlangs heel treffend: 'Natuurlijk valt niet te ontkennen dat leden van deze groep slachtoffer zijn van de oorlog, maar zij hebben het slachtofferschap meestal zelf en vrijwillig en op verwerpelijke gronden gezocht en dat kan inhouden dat zij in bepaalde kring herdacht kunnen worden, maar niet op 4 mei met degenen die zij direct of indirect vermoord hebben.'  

Ongeveer 25000 Nederlanders traden in Duitse krijgsdienst gedurende de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor verloren zij automatisch hun Nederlanderschap. In 1953 werd door de Nederlandse staat een wet ingevoerd waardoor deze stateloze Nederlanders hun Nederlandse Nationaliteit weer konden terugkrijgen. (wet 1953 Staatsblad 363).

Klik hier voor de website waarin deze info te lezen is. Deze database heeft de namen van  ongeveer 11500 namen van die Nederlanders die hun Nederlandse nationaliteit herkregen. Dit waren de inwoners uit de huidige gemeente Geldermalsen:

RIJNBENDE, Paul Heinrich, 16 april 1897, geb. te Buurmalsen. Woonachtig in Rotterdam.

 

Bron: Nederlandse Staatscourant

 

Achternaam: van der Kraan  

Voornamen: Gijsbertus

Voorletters: G.

Beroep:  

Geboorteplaats: Geldermalsen

Geboortedatum: 05-02-1923

Overlijdensplaats: Kisskino, bij   Leningrad

Overlijdensdatum: 04-12-1942

Land: Rusland

      

----------------------------------------------------------------------------------------------

Midden 1943 kwam het Vrijwilligerslegioen Nederland uit Leningrad terug en werd toen in zijn geheel overgenomen door de Waffen-SS, waaraan het tot dan toe slechts ondergeschikt geweest was. Het kreeg de naam "Brigade Nederland", deel uitmakende van het IIIe (Germanische) SS-Panzerkorps. De twee Nederlandse regimenten van de Brigade heten 48. en 49. SS.Freiw.Panz.Gren.Rgt. Generaal  Seyffardt" en "Admiraal de Ruyter". Barend behoorde tot de eerste. Hij had zich vermoedelijk in oktober 1942 aangemeld. Hij moest daarvoor wel breken met familie en kennissen.

Barend stuurde zijn familie rond Kerstmis 1944 nog een bericht, zonder te schrijven wat de standplaats was. In februari 1944 evacueerde hij uit Kurland met de 23. SS-freiwilligen-panzergrenadier-division „Brigade Nederland" om te worden ingezet bij de verdediging van Berlijn, waar hij in maart of iets later uiteindelijk is vermist. Rond deze periode is er nog een teken van leven van hem vernomen uit "het oosten". Zijn familie heeft daarna niets meer van hem gehoord. Het Rode Kruis heeft na de oorlog nog een onderzoek ingesteld naar zijn verblijfplaats, maar helaas zonder resultaat. Ook de WASt in Berlijn beschikt niet over meer informatie, dan die hierboven over hem vermeld staat. Een officiële overlijdensverklaring is nooit opgesteld.

Tot begin mei 2017 stond hij ten onrechte vermeld op het Oorlogsmonument in Enspijk:

 

----------------------------------------------------------------------------------------------

Onderstaande persoon had op één of andere wijze banden met Geldermalsen. Hij was een zgn. "Reichs Deutscher" d.w.z. dat hij nog steeds niet genaturaliseerd was als Nederlander en dus verplicht was in Duitse dienst te gaan.
 

Achternaam: Schmitz  

Voorletters: F.W.
Beroep: vrachtwagenchauffeur

Geboorteplaats: Duisburg

Overlijdensdatum: 5 september 1944