Mevr. Kamman-Duinker uit Tiel
Gemeente West Betuwe > Buiten de slachtofferslijst
Achternaam: Kamman-Duinker
Voornamen: Maria Gesina
Voorletters: M.G.
Beroep:
Geboorteplaats: Den Helder
Geboortedatum: 18-07-1899
Overlijdensplaats: Buurmalsen
Overlijdensdatum: 14-03-1945
Begraafplaats: H. Begraafplaats te Wadenoijen
Gemeente Tiel
Provincie Gelderland
Nummer L 017
Dit is het graf dat op het geruimde graf van Maria en haar ouders is geplaatst in 1990.
De ouders van Maria waren boekhandelaar Jan Cornelis Duinker (*1872) en Hendrika Duinker (*1875) Zij trouwden op 7 sept 1898 in Den Helder en kregen twee kinderen: Maria Gesina en Jan.
Toen de moeder van Roelof in 1958 overleed, stond de naam van zijn tweede vrouw vermeld in de linkse overlijdensadvertentie. Het ging om de in 1900 in Tiel geboren Sientje Wijkniet. Roelof moet dus een jaar na het overlijden van Maria met haar zijn getrouwd. Zij kwam uit Maurik (Rijnbandijk), was oorspronkelijk verpleegster en later directrice van een verpleeghuis. Haar broer Dirk Jacob was werkzaam op de secretarie in Beesd en later in Strijen.
Maria was op 25 oktober 1927 in Den Helder getrouwd met Roelof Kamman, geboren in 1900 in Dalfsen en van beroep adjunct commies ter secretarie.
Jan was boekhandelaar en trouwde op 10 oktober 1921 in Mook met Henriette Eekhof. Zij kregen samen een zoon Jan Henri (1922-1992), die uiteindelijk grootmajoor is geworden bij de landmacht.
Maria en Roelof woonden vanaf 1932 in Tiel op St. Walburg, Binnensingel 10. Jan was gemeentesecretaris van Tiel. Hij vervulde deze functie van 1932 tm. maart 1946 en verhuisde toen naar Telgen 1 in Hengelo (O), waar hij dezelfde functie bekleedde tot 1 oktober 1965.
Maria was vice-presidente van de Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Maria was vice-presidente van de Ned. Ver. van Huisvrouwen.
Klik hier voor krantenbericht over het afscheid van Roelof Kamman in Tiel. Vreemd is wel dat hierin nog wel gesproken wordt over de echtgenote van Roelof, die wordt omschreven als een "rasechte Betuwse".... (Waarschijnlijk werd de tweede echtgenote bedoeld)
Toen de moeder van Roelof in 1958 overleed, stond de naam van zijn tweede vrouw vermeld in de linkse overlijdensadvertentie. Het ging om de in 1900 in Tiel geboren Sientje Wijkniet. Roelof moet dus een jaar na het overlijden van Maria met haar zijn getrouwd. Zij kwam uit Maurik (Rijnbandijk), was oorspronkelijk verpleegster en later directrice van een verpleeghuis. Haar broer Dirk Jacob was werkzaam op de secretarie in Beesd en later in Strijen. Toen in 1978 de zus van Roelof overleed, woonde zijn andere zus nog steeds in Zuid Afrika, zoals de rechtse overlijdensadvertentie laat zien.
Nadat operatie Market Garden niet verder was gekomen dan Nijmegen en Elst lag de Betuwe midden in de frontlinie. De Britten bezaten nog een strook van de Overbetuwe, van Nijmegen tot aan de Nederrijn. De Duitsers behielden het oostelijk en westelijk deel van de Betuwe. Om een verdere opmars van de geallieerden te voorkomen, besloten ze het land onder water te zetten. Op 2 december bliezen de bezetters de Rijndijk bij Elden tegenover Arnhem op. Dankzij de hoge waterstand stroomde het rivierwater met grote kracht de Over-Betuwe in. Bij sommige huizen steeg het water tot aan de dakgoot. Overal dreven boomstammen en dode dieren. Noodgedwongen trokken de Britten zich terug tot Elst.
Op 6 december bezweek de Liniedijk tussen Ochten en Kesteren. Nu kregen ook de Duitsers in het westelijk deel van de Betuwe natte voeten. Dat hadden de Duitsers niet zo bedoeld. Voor de bewoners van de Betuwe werd het een ramp. Lienden, Maurik en Ingen liepen compleet onder water. Toen het na drie weken hard ging vriezen, veranderde het ondergelopen land in een grote ijszee. Begin januari begon de dooi en liep het water langzaam weg.
Na de slag om Arnhem lagen de Engelsen aan de overkant van de Waal en de Duitsers rond Tiel. Tiel was daarmee frontstad geworden. In oktober-november 1944 was de situatie in Tiel onhoudbaar geworden. De stad bleef in Duitse handen, maar werd zwaar beschoten door de geallieerden aan de overzijde van de Waal. Op 8 november 1944 besloten de Duitsers tot een evacuatie van de bewoners naar veiliger oorden. Eerst zouden alleen de binnenstadbewoners weg moeten, later gold het de hele stad. De Duitsers wilden er een Sperrgebiet van maken, zodat ze hun handen vrij hadden bij hun verdediging tegen de Engelsen. Slechts langzaam kwam die evacuatie op gang en pas na half januari 1945 was de stad echt 'leeg'. Maar de beschietingen over en weer bleven doorgaan. Voor een aantal mensen die achterbleven om bepaalde taken te verrichten, bleven grote gevaren bestaan. Uiteindelijk zouden 31 burgers omkomen. De evacuees die vanaf eind mei terug begonnen te komen, troffen een verwoeste binnenstad aan. Zo lagen de Sint Maartenskerk en de Waterpoort grotendeels in puin. De wederopbouw zou vele tientallen jaren duren en nog steeds zijn de sporen van de oorlog duidelijk te zien.
De ouders van Maria kwamen op 13 juni 1941 uit Den Helder naar Tiel en woonden bij hun in. Er was immers ruimte genoeg in het grote herenhuis en ze hadden geen kinderen. Of zij allen geëvacueerd werden naar Wadenoyen e.o. is onbekend.
De zoon van Jan Henri Duinker heeft ooit gehoord of gelezen dat zij zich verdronken hebben in de Linge. Oud-conservator P. Schipper van het streekmuseum in Tiel vond in het archief een brief van maart 1945 met daarin de volgendse aantekening: “De vrouw van Gem. Secr. Kamman heeft zich met haar vader en moeder verdronken in Wadenoijen. Verder geen bijzonderheden."
Dat zou op zich kunnen, want op 27 februari 1945 om 11 uur ’s morgens werden de stoffelijke overschotten van de ouders van Maria in Zoelen gevonden en op 14 maart vond de Tielse conciërge Jan Baggermans dat van Maria in Tricht. Het vermoeden bestaat dat ze alle drie in de Linge zijn gevonden. (De overlijdensdatum- en plaats, 21 januari 1945 in Wadenoijen, werd door de “Commissie tot het doen van Aangifte van Overlijden van vermisten” van het ministerie van Justitie bepaald met vermelding in de Staatscourant van 26 juni 1952.)
De zoon van Jan Henri Duinker heeft ooit gehoord of gelezen dat zij zich verdronken hebben in de Linge. Oud-conservator P. Schipper van het streekmuseum in Tiel vond in het archief een brief van maart 1945 met daarin de volgendse aantekening: “De vrouw van Gem. Secr. Kamman heeft zich met haar vader en moeder verdronken in Wadenoijen. Verder geen bijzonderheden."
Dat zou op zich kunnen, want op 27 februari 1945 om 11 uur ’s morgens werden de stoffelijke overschotten van de ouders van Maria in Zoelen gevonden en op 14 maart vond de Tielse conciërge Jan Baggermans dat van Maria in Tricht. Het vermoeden bestaat dat ze alle drie in de Linge zijn gevonden. (De overlijdensdatum- en plaats, 21 januari 1945 in Wadenoijen, werd door de “Commissie tot het doen van Aangifte van Overlijden van vermisten” van het ministerie van Justitie bepaald met vermelding in de Staatscourant van 26 juni 1952.)
De burgemeester van Buurmalsen gaf verlof tot het begraven van stoffelijk overschot van Maria op het NH-kerkhof in Wadenoijen. Volgens de Oorlogsgravenstichting lagen ook de ouders van Maria in dit graf, maar kerkelijke archieven tonen dat niet aan. Dit graf is echter in 1990 geruimd.
Op de website Oorlogsvermisten staan vader, moeder en dochter Duinker nog steeds te boek als oorlogsvermisten:
DUINKER, Hendrika, 7 Aug. 1875, Den Helder. Won. Tiel. † 21 jan. 1945, de omgeving van Wadenoijen.
DUINKER, Jan Cornelis, 5 April 1872, Den Helder. Won. Tiel. † 21 jan. 1945, de omgeving van Wadenoijen.
DUINKER, Maria Gesina, 18 Juli 1899, Den Helder. Won. Tiel. † 14 mrt. 1945, de omgeving van Wadenoijen.
Bron, Gelders Archief
De aktes van zowel Maria als haar ouders zijn doorgehaald. De reden daarvan wordt onderzocht.
Volgens de OGS liggen alle drie de slachtoffers in graf LL 24 op de N.H. begraafplaats in Wadenoijen. De kerkelijke archieven geven echter L 017 aan. Volgens bovenstaand verlof is Maria Duinker daar in elk geval begraven.
Bron: Teisterbander 7 april 1945
Met dank aan Joke Andriessen en Ludmilla van Santen van www.stamboomvragenforum, Mevr. Van Winsen van gemeente Tiel en Wim Fase voor hun bijdragen.