Mevr. E. Koot-Honders

Gemeente Buren > Burgerslachtoffers > Jehovah's Getuigen slachtoffer

Achternaam: Koot-Honders
Voornamen: Elisabeth
Voorletters: E.
Geboorteplaats: Maurik
Geboortedatum: 21-02-1910
Overlijdensplaats: Conc. kamp Auschwitz te Oswiecim
Overlijdensdatum: 08-03-1943
Land: Polen
Gedenkboek: 2

Jan en Elisabeth (Foto: B. Laponder)

De ouders van Elisabeth waren Liendenaar Jan Willem Honders (*1886) en de uit Eck en Wiel afkomstige Elisabeth Flipse (*1889). Zij trouwden in mei 1910 in Maurik en Elisabeth werd bij dit huwelijk gewettigd. Ze krijgen daarna nog vijf kinderen: Hendrik (1911-1917), Johanna Elisabeth (1911-1918), Jan Willem (- 1926), Jan (-1926) en Roelofina Johanna (1912-1992).

Op 4 juli 1928 vertrok Elisabeth vanuit Lienden als dienstbode naar Utrecht bij familie Schouten op adres Halebos 3. Vervolgens op 15 mei 1929 naar familie Walker op Heerenstraat 37. Op 1 april kreeg ze werk op de Utrechtscheweg 152 in De Bilt. Na een korte periode weer in Lienden gewoond te hebben, keerde Elisabeth weer naar Utrecht terug. Ze woonde vanaf 22 juni 1935 op de Oudekerkstraat 25 bis en vanaf 20 juli 1935 op het adres Notebomenlaan 136 in de wijk Abstede.

Elisabeth met rechts haar zus Roelofina in 1931 (foto: B. Laponder)

Haar ouders verhuisden vanuit Ingen, midden jaren dertig ook naar Utrecht en woonden toen op de Bollenhofsestraat 10. Elisabeths toekomstige echtgenoot Dirk J. Koot woonde daarnaast. Opvallend is dat haar tante (zus van vader) Hendrika Johanna Honders, getrouwd met D.C. Luca, ook in Utrecht woonde.

Bollenhofsestraat 10 in de wijk Wittevrouwen te Utrecht

Joop, links,in de Bollenhofsestraat bij een Amerikaanse 'Jeep' in 1945 (foto: B. Laponder)

Op 30 oktober 1935 trouwde de 25-jarige Elisabeth met de Utrechtse grondwerker Dirk Johannes Koot (over.l 1962). Bij dit huwelijk werd de op 1 september 1935 in Utrecht geboren zoon Willem Johannes ("Joop" of "Joe") Honders gewettigd.

Elisabeth ("Betje") was lid van de Jehovah's Getuigen. Lidmaatschap van deze kerkgenootschap, die toen door de Duitsers nog Vereeniging van Bijbelvorschers genoemd werd, was verboden. Tot ongenoegen van haar man bracht Betje in de beginjaren van de oorlog in Utrecht ook het kerkblad De Wachttoren rond.

Op 6 september 1941 is zij tijdens een doopplechtigheid bij de familie Hemmink in de Fruitstraat in Utrecht met 29 andere geloofsgenoten door de Sicherheitsdienst (SD) gearresteerd. Eén van de veronderstelde geloofsgenoten was geïnfiltreerd en had de boel verraden. Via een politiebureau in Zeist zijn drie vrouwen uit dit gezelschap overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen (de mannen werden naar Kamp Amersfoort overgebracht) en op 27 oktober 1941 van daaruit ‘zur Verfügung der Gestapo’ gesteld. Dat betekende dat zij werd overgebracht naar het Konzentrations Lager Ravensbrück. Daar is zij op 30 oktober 1941 als gevangene geregistreerd. Ook hier bleef ze trouw aan haar geloof. Geloofgenoten van haar werden om die reden gestraft met stokslagen en kregen gedurende lange tijd geen warm eten. Sommigen weigerde bepaalde werkzaamheden, zoals het naaien van kleding voor de Duitse militairen.

Voegde je je daarna nog niet, dan volgde deportatie naar het vernietigingskamp Auschwitz in Polen. In de herfst van 1942 werden alle ‘extreme’ vrouwelijke Jehovah' Getuigen van Ravensbrück naar Auschwitz overgebracht. Met ‘extreem’ wordt bedoeld de groep die het Duitse gezag in het kamp niet accepteerde en bevelen weigerde op te volgen. Een klein deel van deze groep, 12 tot 15 vrouwen, is enige tijd later weer vanuit Auschwitz naar Ravensbrück teruggebracht. Tot die groep behoorde Elisabeth Koot-Honders niet. Bekend is dat 'Betje' hier op 8 maart 1943 is overleden. Helaas zijn er geen kampgegevens meer uit deze periode, zodat de precieze doodsoorzaak niet bekend is. De familie heeft na haar arrestatie nooit meer iets van haar vernomen.

Haar man Dirk Johannes Koot, hertrouwde na de oorlog met Petronella Jacoba Vermeulen (*1899). Zij was moeder van drie kinderen.

Elisabeths zoon Willem Johannes "Joop of Joe" is naar München/ Garching verhuisd. Hij was daar drummer bij verschilende jazzbandjes w.o. de band Peps Ammer en de Isar Dixie Stompers.
In 2002 was er in een plaatselijke krant van Garching deze opmerkelijke zinsnede te lezen: "So mancher Zuhörer war erstaunt zu hören, dass die Bürgerhaus-Wirtin Evi Schedler, die mehr als zwanzig Jahre lang erfolgreich verschiedene Wirtschaften in Garching geführt hat, von Beruf eigentlich Sängerin werden wollte.
Für ihren Ruhestand hat sie deshalb auch fest vor, einem Gospel-Chor beizutreten. Für viele war sicher auch neu, dass der, in Garching relativ bekannte, holländische Jazz-Musiker Joe Koot das Musizieren im Selbststudium gelernt hat. Und es war ein gewisses Entsetzen unter den Zuhörern zu spüren, als er erzählte, dass seine Mutter im Konzentrationslager Ausschwitz getötet wurde."

Klik hier voor het artikel over "Betje" Koot-Honders dat de webmaster in februari 2017 schreef voor Stad Buren. Zijn artikel deed veel stof opwaaien en alle landelijke bladen publiceerden erover. Klik hier.
Het organiserende comité van het Nationale Holocaust Monument, bij monde van Jacques Grishaver, zei over het ontbreken van andere Holocaustslachtoffers , zoals de Jehovah's Getuigen, op het monument het volgende : "Op het Vietnam-monument in Washington staan ook geen slachtoffers van de oorlog in Irak. Het is altijd duidelijk geweest dat het monument bedoeld is voor Joodse slachtoffers en Roma en Sinti." Betje is volgens hem geen slachtoffer van de Holocaust "omdat zij een keus had".

In het najaar van 2019 laaide de discussie over NHM weer op. Klik hier voor reacties op een interview met Dhr. Grishaver.

In het najaar van 2017 heeft de bekende historicus Els Kloek de webmaster benaderd of hij info wil geven aan haar redactie, zodat Betje opgenomen kan worden in de 1001 vrouwen in de 20e eeuw. Klik hier voor deze pagina in dit boek. Klik hier voor de presentatie van dit boek.

Met dank aan Ludmilla van Santen, lid van www.stamboomvragenforum.nl , Bert Laponder en Joke Honders