Hr. F. van Asch

Gemeente Buren > Burgerslachtoffers > Zoelmond

Achternaam: Asch

Tussenvoegsels: van

Voornamen: Fier

Voorletters: F.

Beroep: Steenfabriekarbeider

Geboorteplaats: Zoelmond

Geboortedatum: 27-12-1919

Overlijdensplaats: Kdo. Husum-Schwesing-Neuengamme

Overlijdensdatum: 04-12-1944

Begraafplaats: Ostfriedhof te Husum
Gemeente: Husum
Provincie: Schleswig-Holstein

Land: Duitsland

Vak: S.O.
Rij:
Nummer 93

Gedenkboek 34

Hiernaast op foto het monument op de plaats van voormalig kamp Husum-Schwesing

Bron: Richard Schoutisse

Fier en Jansje bij hun 55-jarig huwelijksfeest

De vader van Fier was de uit Zoelmond afkomstige landarbeider Fier van Asch, die in 1911 trouwde met Jansje van der Heijden uit Buren.

Ze kregen samen de volgende kinderen:

Gijsberta (1912-1964)
Willem (1913-1964)
Jan (1916-2000)
Fier (1919-1944)
Jansje (1922 -1923)
Jantje (1924-1926)

Het gezin woonde op ’De Hoek’ 82a in Zoelmond. Die woning is inmiddels afgebroken en er staat nu een nieuw woonhuis.

Uit het oorlogszakboekje van Fier

Fier van Asch jr.

De Zoelmondse voetbalvereniging SVW begin jaren dertig, Fier bovenaan tweede van rechts. Zijn drie jaar oudere broer Jan staat rechts bovenaan. De eveneens in de oorlog omgekomen dorpsgenoot Han van Mourik zit gehurkt toevalligerwijs net onder Fier.

Als dienstplichtige werd Fier in 1939 gestationeerd bij het 17 Regiment Infanterie. Nadere gegevens hierover ontbreken nog.

Fier werkte als knecht op de steenfabriek in Ravenswaaij en later bij de Chamotte-Unie in Geldermalsen.

Chamotte-Unie in Geldermalsen (bron: RAR-Tiel)

Lees hier het krantenartikel uit De Gecombineerde van mei 1985 over de ervaringen in Duitsland van o.a. Joost Meijdam uit Haaften

In februari 1943 vertrok Fier met vele streekgenoten voor de arbeidsinzet naar Duitsland. Hij kwam hier terecht bij de bronsgieterij Hundt und Weber in Siegen. Hij werkte daar met veel Duitsers, zes Nederlanders, w.o. Joost Meijdam uit Haaften, drie Fransen en tachtig Russen. Het werk was zo slecht niet en ook werden ze niet slecht behandeld. Ze hadden de vrijheid om de stad in te gaan en met speciale papieren op bezoek te gaan bij familie of bekenden die ook in Duitsland werkten. Alles ging goed, zolang je maar niet probeerde Duitsland te ontvluchten. Fier wilde weer terug naar Nederland en het lukte hem zelfs om Geldermalsen weer te bereiken. Doordat hij zich onttrok voor verdere arbeidsinzet in Duitsland, dook hij onder bij de familie Brus op de Dwarsstraat A 354 in Geldermalsen. Hij werkte daar bij verzetsman en fietsenmaker Jan van Zee.

Fier werd door een achterbuurjongen verraden en werd op 24 juli 1944, samen met Lambert Brus en de joodse onderduiker Adrie Alvarez-Vega door de Landwacht opgepakt wegens "Kontraktbruch". Fier had toentertijd verkering met Marietje Andernach, die nadat Fier was opgepakt, door verdriet overmand enkele maanden bij de moeder van Lambert inwoonde.

Nadat Fier zes weken in kamp Amersfoort gevangen had gezeten, werd hij op 8 september 1944 naar concentratiekamp Neuengamme getransporteerd.

Op 28 augustus 1944 gaf Hitler het bevel de Duitse Noordzeekust van Nederland tot Denemarken te beveiligen tegen de gevreesde landingen van de geallieerden op de Noordzeekust . Hiervoor werd het verdedigingswerk Friesenwal aangelegd. Dit was een geul van vier meter diep en vijf meter breed met hier en daar bunkers.

Op 25 september 1944 werden hiervoor 1500 gevangenen uit 14 landen, w.o. Fier, van Neuengamme in veewagons op transport gesteld naar Husum Schwesing. Zij werden ondergebracht in een leegstaand barakkenkamp bestemd voor 400 personen aan de spoorlijn Flensburg-Husum in het dorp Husum-Engelsburg.

In oktober 1944 kwam er een tweede transport uit Neuengamme en werden nog eens 1000 gevangenen ondergebracht in het overvolle kamp.

Zij werkten 7 dagen per week, 12 uur per dag. In de regentijd van de herfst van 1944 moesten deze ze met eenvoudige schoppen werken in de natte en zware kleibodem. De gevangenen waren nauwelijks gekleed en geschoeid. Bovendien hadden velen open wonden en besmettelijke ziekten. Ze aten rauwe wortels en aardappelen en raakten ernstig ondervoed.

's Morgens en 's avonds werden de dwangarbeiders door de straten van Husum gedreven. Bij overlijden moesten de inwoners van Husum hun lijken naar het kerkhof brengen.

In de periode september-december stierven in Schwesing zo'n 400 gevangenen, waaronder de 24-jarige Fier op 4 december 1944. Twee weken later was de Friesenwall als gevolg van de nieuwe militaire situatie alweer nutteloos geworden, waarop het kamp Husum-Schwesing werd opgedoekt. Alle overlevenden werden weer teruggebracht naar Neuengamme.

Vader Fier plaatste in juni 1945 in de Nieuwe Tielse Courant deze oproep

Duitse overlijdensakte van Fier

Bron: Richard Schoutisse

Uit de Nieuwe Tielse Courant van begin juli 1945

Op 19 april 2014 is op initiatief van deze webmaster een Herdenkingsbank onthuld voor Fier van Asch en Han van Mourik in het parkje bij de eendenvijver op de hoek Zandweg-Kochpad in Zoelmond.

Vroegere situatie

Huidige situatie

Hieronder een videofilm van John van Antwerpen van de ceremonie.