Dhr. G. van Iterson

Gemeente West Betuwe > Burgerslachtoffers > Meteren

Achternaam: Iterson

Voornamen: van V

Voorletters: Gijsbert

Geboorteplaats: Meteren

Geboortedatum: 19-07-1897

Overlijdensplaats: Culemborg

Overlijdensdatum: 31-05-1944

Begraafplaats: Algemene begraafplaats te Meteren

Gemeente Geldermalsen

Vak:

Rij:

Nummer:

Het woonhuis van de Van Itersons op de Bredestraat in Meteren (Bron: Google streetview)

Varkenshandelaar Gijsbert van Iterson is geboren op 21-06-1894 te Geldermalsen als zoon van Jan Hendrik van Iterson (overl. 1921) en Jantje van Meeteren (overl. 1932). Hij trouwde, 26 jaar oud, op 02-06-1921 te Geldermalsen met de 23-jarige Frederika Blom, geboren 19-07-1897 te Geldermalsen, dochter van Barend Blom en Geertje Kroese. Gijsberts moeder legde haar toestemming voor dit huwelijk vast in een verklaring.

De vader van Gijsbert was eerder gehuwd met de zus van Jantje, Hermina Johanna, beiden kwamen uit Buurmalsen. Jan Hendrik was 42 toen hij met de 30-jarige Jantje trouwde. Jan Hendrik had hetzelfde beroep als zijn zoon, koopman, veehandelaar. In februari 1921, een paar maanden voor het huwelijk van Gijsbert, was zijn vader overleden, 72 jaar oud; zijn moeder overleed in 1932, 71 jaar oud.

Gijsbert en Frederika kregen vier kinderen:

Jannie Hendrika (1922-1949) echtgenote van Jan Willem van ’t Verlaat.
Gerard Jan (1924-1993)
Clara Willy Barendina (1933-2004)
Gijsbert Frederik (1936-1936)

Gijsbert was op die bewuste 31 mei 1944 per trein op weg naar Utrecht. Hij probeerde bij de bevoegde instanties vrijstelling te krijgen voor de Arbeitseinsatz voor zijn toen 20-jarige zoon Gerard. Die was nl. onmisbaar op de boerderij.

Op woensdagmiddag 31 mei 1944 om 13.32 uur werden twee elektrische treinen, van het zgn. mat. '36-type, vlak voor het station van Culemborg beschoten door Amerikaanse P-47D’s Thunderbolt (bijnaam "Jug") van USAAF 356FG/360FS. Ze begeleidden die dag B-17’s, die vliegveld Gilze-Rijen, het spoorwegemplacement van Roosendaal en drie toevallige doelen aanvielen.

Een soortgelijke elektrische trein zoals die in Culemborg beschoten is, hier op de spoorbrug van Zaltbommel. Het betreft het zgn. mat. '36 treinstel, dat vervaardigd werd door N.V. Werkspoor te Utrecht. (Bron: Nico Spilt)

De trein uit 's-Hertogenbosch, met ritnummer 638, was volgens het spoorboekje de trein van Eindhoven naar Amsterdam, die om 13.33 in Culemborg zou stoppen. Hij werd bestuurd door machinist Nico Ouwerkerk. Juist voordat de trein het station binnenliep, zag de conducteur aan de rode vlaggen die uithingen, dat er luchtalarm was en waarschuwde Nico. Het was echter al te laat om maatregelen te nemen. De Amerikaanse jagers beschoten bij km. paal 18.2, dus aan de zuidzijde van het station, niet alleen de trein, maar bestookten hem ook nog met fosforbommen. In deze trein vielen acht doden: de machinist en zeven reizigers. Dhr. Van Iterson uit Meteren stierf van schrik, vier reizigers werden zwaar gewond, één licht gewond. Het treinstel brandde bovendien gedeeltelijk uit.
Van de trein uit de richting Utrecht, met ritnummer 631, is bekend dat hij bij km. 17.1 werd beschoten, dus halverwege de spoorbrug en het station. Hierbij viel één dode en één licht gewonde. Deze trein was volgens het spoorboekje de trein van Den Haag via Utrecht naar Eindhoven en zou om 13.31 in Culemborg stoppen.

Op weg naar het zuiden beschoten dezelfde Amerikaanse jagers even later ook nog een kolentrein in Geldermalsen. Op deze 31e mei 1944 vonden maar liefst 27 treinbeschietingen in het land plaats, waarbij overigens in Culemborg de meeste slachtoffers vielen.
’s Nachts werden er ook veel treinen aangevallen. Door het lichtschijn van de vuren van de stoomlocomotieven waren deze in de nacht goed zichtbaar voor de geallieerde vliegers. Tevens kwamen er steeds meer geallieerde aanvallen op het veer, de spoorbrug en het station, waardoor het steeds gevaarlijker werd om zich daar op te houden.

Door alle emoties bij de treinbeschieting nabij het station van Culemborg is Gijs van Iterson overleden aan een hartaanval. Zijn zwager Barend Blom heeft hem op het station van Culemborg moeten identificeren.

Bron: Teisterbander 1 juni 1944

Met dank aan Gijsbert van Iterson (kleinzoon slachtoffer) en de leden van het Stamboomvragenforum, m.n. Ludmilla van Santen