Treinbeschieting station Geldermalsen aug. 1944

Gemeente West Betuwe > Buiten de slachtofferslijst

Treinbeschieting station Geldermalsen op 28 augustus 1944

Vanaf begin 1944 werd het station van Geldermalsen voortdurend door de geallieerden vanuit de lucht in de gaten gehouden. Het was een kruispunt van verbindingen tussen Leerdam-Tiel en Utrecht-'s-Hertogenbosch. Tussen 1944-1945 is het station 52 keer het doelwit geweest van luchtaanvallen.
Genoemde treinverbindingen werden door de Duitsers veel benut en er waren op het stationsterrein veel goederen in loodsen opgeslagen. Vanaf september 1944 stonden tachtig stuks vuurmonden van luchtafweer opgesteld om alles te beschermen. In totaal zijn er vijf vliegtuigen neergehaald, waarbij vier piloten om het leven kwamen.

Op maandag 28 augustus 1944 om ca. 08.50 uur werden op het station in Geldermalsen de personentreinen met nummers 3149 en 3150 door geallieerde vliegtuigen beschoten.

Trein 3149 vertrok om 6:58 uit Dordrecht naar Nijmegen en had van 8:18-8:50 een stop in Geldermalsen. Trein 3150 vertrok om 7:08 uit Nijmegen naar Dordrecht en had van 8:18-8:50 een stop in Geldermalsen. De twee treinen op deze zgn. Betuwelijn kruisten elkaar dus in Geldermalsen.

Uit trein 3150 werd pensionhoudster Johanna Maria Abrahams gedood en raken zeven reizigers gewond. Uit trein 3149 werd de 24-jarige leerling-machinist Cornelis Gerardus Aarts gedood en raakten twee personen gewond. Beide stoomlocomotieven en bovenleiding raakten defect. Er was urenlang geen treinverkeer mogelijk.

De ouders van Cornelis Aarts waren leerling-machinist bij de NS Hendrikus Joseph Aarts (geboren op 6 maart 1895 te Goirle en overleden op 27-11-1990 in Maastricht) en Petronella Trijkers (*16-10-1894). Ze trouwden op 16 april 1918 in Standaardbuiten en kregen samen in Roosendaal-Nispen de volgende vijf kinderen:

Johannes Cornelis, geboortejaar 1919
Cornelis Gerardus, geboortedatum 2 april 1920
Adrianus Josephus Wilhelmus Datum, geboorte 19-03-1922, overl 26-12-1922 aan gevolgen spasmus glottidis (stemspleetkramp)
Petronella Elisabeth Wilhelmina, (trouwde in 1946 met Barend Lambertus van Gils, die in 1953 te Wassenaar overleed) geboortejaar 1923
Adrianus Wilhelmus, geboortejaar 1926

Een soortgelijke stoomlocomotief (type 1645) met rijtuigen die beschoten werd. (Foto: Nico Spilt)

Bron: Spoor-en Tramwegen nr.5, 6 december 1944}

De naam Cornelis Gerardus Aarts staat vermeld op de plaquette in het NS-station van Rotterdam, die is aangebracht ter nagedachtenis aan dertig personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

De namen van de dertig omgekomen personeelsleden luiden:

C.G. Aarts, P. van As, E. Bannet, M. Bleije, A.J. de Boer, R.J.A. Bol, H. de Hartog, W.A. Hill, A.J. Hilligehekken, S. van der Horst, J.D. Jansen, P. de Jong, E. van der Klein, H. de Koning, G. van der Kuil, C.A. Lagerwey, J. Maarleveld, M. Nout, J. Polak, L. Polak, W.A. Schnitfink, I. Sies, S. Stoker, B. Stranders, C.J. van Trijffel, J.H.M. Veenhuys, P. Versteeg, M.A.A. Vol, J. Wolfard en M. Zegers.

Foto: Nico Spilt

De Rotterdamse medewerkers worden ook nog apart vermeld op een gedenkplaat die hangt in de kantine van de lijnwerkplaats te Rotterdam-Feijenoord.

TRACTIEPERSONEEL DEPOT ROTTERDAM FEIJENOORD.

Dit zijn de namen op de gedenkplaat:

J.D. JANSEN - machinist
5-7-1893 - 25-11-1940
A.J. DE BOER - machinist
24-5-1886 - 31-5-1944
G. V.D. KUIL - machinist
3-6-1894 - 31-5-1944
C.G. AARTS - leerl. machinist
2-4-1920 - 28-8-1944
W.A. SCHNITFINK - machinist
21-5-1899 - 25-4-1945
E. V.D. KLEIN - bew. badinrichting
8-9-1892 - 19-10-1942

NS-monument voor gevallen medewerkers uit WOII met detail namenlijst

Klik hier voor de overlijdensakte van Kees.

Van het tweede slachtoffer van deze treinbeschieting is het volgende bekend:

De ouders van Johanna Maria Abrahams waren Rigt Abrahams (arbeider, geboren 4 maart 1843 te Groningen) en Maria Ivo (geboren op 24 mei 1860 te Heemstede, overleden op 24 oktober 1912 te Heemstede. Ze trouwden op 23 november 1881 te Heemstede en kregen samen dertien kinderen.

Foto uit het begin van de oorlogsjaren: v.l.n.r. Richard van der Vliet, met hoed Johanna Maria Abrahams, Wilhelmina Maria van der Vliet en Albert Heeling (foto's: Alwin Westerhof)

Kort na het overlijden van haar moeder trouwde Johanna Maria Abrahams (geb. 16 aug.1894 te Sassenheim) op 15 januari 1913 in Heemstede met loonslager Jan Anthonie van der Vliet (geb. 25 feb. 1892 in Sassenheim, overl. 1939). Klik hier voor meer informatie over deze familie.
Ze verhuisden meteen naar de Zocherstraat 25 in Alkmaar en kregen daar samen twee kinderen:

(Bron: Alwin Westerhof)

Wilhelmina "Mien" Maria, geb. 7 maart 1913 en overl. 3 juli 2000. Ze trouwde op 12 juni 1941 te Alkmaar met de uit Oosterhesselen (Dr.) afkomstige Albert Heeling (1912-1972). Het echtpaar verhuisde in juni 1941 naar de Bloempotsteeg 1 in Gorinchem. Ze kregen daar samen een dochter: Johanna Maria (1945-1987).

(Bron: Alwin Westerhof)

Richard "Ries", geboren 9 juni 1920 en overleden op 25 jan. 2012, trouwde in 1945 met Beeldje "Pop/ Bep" Post (*1921-1976). Dit huwelijk bleef kinderloos.

Hun vader Jan overleed in jan. 1939 ten gevolge van de slagersziekte (koudvuur). Na zijn overlijden, begon Johanna een pension in Alkmaar.

Volgens familieleden ging Johanna op de dag van haar overlijden op bezoek bij haar zoon Richard. Die was ondergedoken, omdat hij als loonslager problemen kreeg met de Duitsers, vanwege illegaal slachten. De Duitsers waren ook op zoek naar zijn toenmalige vriendin Bep Post. Zij moest toen ook onderduiken. Samen zijn ze toen in de omgeving van Geldermalsen terecht gekomen.

Johanna had in haar bagage ook spullen die de ondergrondse aan haar had meegegeven voor Richard en Bep. Na de beschieting werden die op een of andere manier echter wel veiliggesteld. Door wie is (nog) niet bekend.

Klik hier voor de overlijdensakte van Johanna Maria Abrahams.

Naar aanleiding van een door de webmaster geplaatst artikel over deze treinbeschieting in het weekblad Groot Eindhoven van 28 mei 2014, reageerde ook een treinpassagier:

Mieke Bruinsma was 16 jaar op die bewuste dag: "Vergeten ramp, maar niet door mij! Ik zat namelijk in die trein. Wij konden bijna gratis met de trein mee, omdat mijn vader machinist was bij de NS. Mijn twee vriendinnen en ik wilden fruit gaan halen in Beesd in de Betuwe. Flarden van het verhaal staan nog in mijn geheugen gegrift. Een man stond voor het raam van het portier van de coupé en schreeuwde: "Er komt een vliegtuig op ons af!". Hij opende de deur van de stilstaande trein en wij vlogen eruit. Ik rende over het perron naar het andere spoor, sprong er vanaf en ging daar liggen. Gelukkig heb ik het overleefd en mijn twee andere reisgenootjes uit Eindhoven ook. Wel werd er toen verteld, dat de machinist omgekomen zou zijn. Het ergste was toen de terugreis; wij durfden eigenlijk niet meer in een trein te stappen. Thuisgekomen was mijn vader woedend op mijn moeder: Hoe kon zij mij laten gaan? In die tijd werd namelijk alles beschoten wat bewoog. Mijn vader had het als machinist al meermalen meegemaakt."

Met dank aan leden van het StamboomVragenforum, met name Ludmilla van Santen
Joke Andriessen
Gemeente Alkmaar
Familie Westerhof
Wil Post