Johannes van Zanten - Oorlogsslachtoffers uit Betuwe-West

Oorlogsslachtoffers uit gemeenten Buren, Culemborg en West Betuwe
Oorlogsslachtoffers West- Betuwe
Ga naar de inhoud

Johannes van Zanten

Gemeente Culemborg > Verzet in Culemborg
JOHANNES VAN ZANTEN

Achternaam:Zanten
Tussenvoegsels: van
Voornamen: Johannes
Voorletters: J.
Beroep: Uitvoerder Ned. Heide Mij, lid verzet
Onderscheiding: BL.
Geboorteplaats: Culemborg
Geboortedatum: 01-06-1911
Overlijdensplaats: Apeldoorn
Overlijdensdatum: 02-12-1944
Begraafplaats: Gem. Begraafplaats te Kesteren
Gemeente: Neder-Betuwe
Provincie: Gelderland
Vak: 1
Rij: 7
Nummer: 12

Algemene gegevens en foto graf afkomstig van www.ogs.nl

De ouders van Johan van Zanten waren Dirk van Zanten en Jannigje van Santen. Johannes van Zanten werd op 1 juni 1911 in Culemborg geboren. Zij verhuisden in september 1913 naar Kesteren.
Johan trouwde op 24 oktober 1935 in Kesteren met Adriana Brienissen uit Opheusden. Ze gingen in Lienden wonen, waar twee van hun kinderen werden geboren en verhuisden daarna weer naar Kesteren, waar nog drie kinderen ter wereld kwamen.
Johan was uitvoerder bij de Heidemaatschappij en hij werkte in Geldermalsen vanuit een bouwkeet aan de Burg. Roozeveld van der Venlaan, tussen de Landbouwschool van directeur Lievense en de Tuinbouwschool van directeur Abrahamse. Na mei 1940 nam hij spoedig op zeer actieve wijze deel aan het verzet in de West-Betuwe en later als leider, onder de naam Van Buren, van de Knokploeg te Kesteren. Hij was betrokken bij overvallen op distributiekantoren, bevolkingsbureaus en de Arnhemse gevangenis. Landelijke bekendheid genoot deze knokploeg door een overval op de gemeentesecretarie van Tilburg in januari 1944. Deze actie leverde 105.000 zegels op die nodig waren voor de vervaardiging van persoonsbewijzen.
Ook beschoot hij Duitse treinen en pleegde sabotage aan het spoorwegnet.
Als chef van de Engelse spionagedienst in zijn gebied was Johan zeer actief, vooral na de luchtlandingen in september 1944 bij Arnhem. De Betuwe was toen overgangsgebied tussen Duitse en geallieerde stellingen. Tijdens de geallieerde luchtlandingen bij Arnhem in september 1944 had hij aan 18 geallieerde militairen, die nabij Kesteren moesten afspringen, onderdak verleend en na vijf dagen naar bevrijd gebied doen brengen, waarbij hij ze zelfs tot de Waal begeleidde. Vele ondergedoken geallieerde parachutisten van de luchtlandingen bij Arnhem werden nadien na zijn tussenkomst naar bevrijdgebied teruggevoerd.
Overdag verkende zijn groep de Duitse linies, 's nachts werd de getekende kaart over de Waal naar de geallieerden gebracht, zodat de volgende ochtend de Duitse stellingen gericht onder vuur konden worden genomen.
Johan was een van de vijf mannen die in Utrecht, tijdens een vergadering voor de organisatie van de Binnenlandse Strijdkrachten, werd opgepakt en overgebracht naar de Willem III-kazerne in Apeldoorn.

foto: J. van de Heuvel

Aan de Sportlaan in Apeldoorn liggen daar tegen een aarden wal drie zwerfkeien: een verzetsmonument met de namen van zestien mannen, vijftien Nederlanders en een Amerikaan. Dertien van hen zaten gevangen in de Koning Willem III-kazerne; zij zijn, zonder enige vorm van proces, vlak buiten het kazerneterrein doodgeschoten enkele dagen, nadat de Duitsers hadden ontdekt dat er door een drietal verzetsmensen een bevrijdingsactie voor een aantal gevangenen werd voorbereid. Ook deze drie vonden de dood.

In zijn oude woonplaats Kesteren is het Van Zantenplein naar hem genoemd. Meteren volgde dit voorbeeld met de
J. van Zantenstraat in de wijk Kalenberg. Ook Tiel  (J. van Zantenstraat) en Tilburg (Johannes van Zantenstraat) lieten zich niet onbetuigd.
In 2020 bracht Conny van der Heijden haar boek Ten onrechte beschuldigd uit, waarin ze bewijzen geeft dat Van Zanten niet bij een aan hem en zijn Knokploeg toegeschreven liquidatie van NSB'er Leccius de Ridder uit Lienden betrokken was.

Terug naar de inhoud